از سلبریتی ساختن تا سلبریتی شدن

از سلبریتی ساختن تا سلبریتی شدن

تا قبل از گسترش اینترنت و به طور خاص شبکه های اجتماعی، مشهور شدن تا اندازه زیادی به رسانه های جمعی مانند سینما و تلویزیون وابسته بود. این کمپانی ها بودند که باید تصمیم می گرفتند روی چه کسی سرمایه گذاری کرده و او را تبدیل به سلبریتی کنند. فرد تا حمایت و نظر مثبت کمپانی ها را جلب نمی کرد نمی توانست چهره ای مشهور شود. به همین دلیل برخی در قرن بیستم تلویزیون را کارخانه ساخت سلبریتی نامیدند. کم نبودند افرادی که برای حضور کوتاهی در سینما و تلویزیون، ماهها و سالها در پیاده روهای لس آنجلس و حوالی کمپانی های فیلم سازی بزرگ پرسه می زدند.

اولین بار در تلویزیون، برنامه های معروف به واقع نما یا رئالیتی تی. وی. قواعد را کمی تغییر دادند. آدم های معمولی جامعه می توانستند در این برنامه ها که عمدتا سرگرمی، مسابقه یا گفتگومحور بودند شرکت کنند، دیگران آنها را ببینند و به تدریج تبدیل به چهره های مشهور شوند. برنامه هایی مانند « جنی جونز شو» ، « جری اسپرینگر شو» و « بیگ بورادر» در سال های دهه 1990 از آن جمله اند. برخی از شرکت کنندگان در این برنامه ها تبدیل به چهره های مشهوری شدند. با این وجود مشهور شدن این چهره ها نیازمند واسطه گری و حضور کمپانی های بزرگ و چهره های مشهور دیگر بود. امکانات، تجهیزات و فرصت را آنان باید در اختیار این افراد معمولی جامعه قرار می دادند.

با گسترش شبکه های اجتماعی و به ویژه یوتوب و اینستاگرام، افراد معمولی جامعه دیگر نیازی به شبکه های تلویزیونی ندارند. آنان در واقع ارتش یکنفره هستند. آنچه فرد نیاز دارد داشتن یک موبایل مناسب و اتصال به اینترنت است. در خانه یا اتاق از خودش فیلم می گیرد و از طریق شبکه های اجتماعی منتشر می کند. «الانا لای» یا «ناتانت شوآنت» در امریکا، «قندیل بلوچ» در پاکستان(که متأسفانه توسط برادرش به قتل رسید)، و یا «لی جونگ بیوم» در کره دیگر نیاز به تلویزیون های کشورشان ندارند. همه آنان صرفا با تکیه بر یوتوب و یا اینستاگرام تبدیل به ستاره های یوتوب یا اینستاگرام شدند. نکته قابل تأمل آنکه پس از شهرت، این رسانه های جمعی مانند تلویزیون هستند که به سراغ آنان آمده اند و برای شرکت در برنامه ها یا اجرای برنامه به آنان پیشنهادهای بسیار خوب داده اند. به همین دلیل امروزه می توان از اینستاگرام، فیسبوک یا یوتوب به عنوان تسهیل کننده های سلبریتی شدن و نه کارخانه های ساخت سلبریتی نام برد. استفاده از این شبکه های اجتماعی قابلیت و فرصت دیده شدن افراد معمولی را تا اندازه زیادی بالا برده است.

برخی از محققان از اصطلاحاتی مانند « سلبریتی ساختن» و « سلبریتی شدن» صحبت می کنند. سلبریتی ساختن مجموعه اقدامات و فعالیت هایی بود که کمپانی ها برای مشهور شدن یک فرد انجام می دادند ولی سلبریتی شدن مجموعه کارهایی است که خود فرد برای کسب شهرت از طریق شبکه های اجتماعی انجام می دهد.

با این مقدمه باید گفت که برنامه هایی مانند «عصر جدید» آخرین تلاش های تلویزیون به عنوان یک ابزار قدیمی برای سلبریتی ساختن است.
فردین علیخواه